Giảm sức ép thanh khoản ngân hàng

 Quyết định điều chỉnh giảm 1% lãi suất (LS) trên thị trường mở đối với kỳ hạn 7 ngày của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ làm giảm chi phí thanh khoản của ngân hàng (NH) và là cơ hội để hạ LS cho vay ra nền kinh tế.

Xuống theo lạm phát

Theo đánh giá của một số tổ chức đầu tư, về mặt lý thuyết, NHNN hạ lãi suất thị trưởng mở từ 15% xuống 14% đối với kỳ hạn 7 ngày hôm 4.7 đã phát đi một tín hiệu mà ở đó họ bắt đầu ghi nhận sự hạ nhiệt của lạm phát. Theo đó khi tham gia thị trường này, các NHTM sẽ phải trả chi phí thanh khoản thấp hơn và là cơ hội để hạ LS cho vay ra nền kinh tế. “Tuy vậy, việc hạ LS này có vẻ không tác động nhiều lắm đến các NHTM ở thời điểm hiện tại” – CTCK Thăng Long (TLS) đưa nhận định.

Cơ sở của nhận định này là bởi, do thanh khoản hệ thống NH đang tốt nên LS cho vay liên NH kỳ hạn 1 tuần đang ở dưới hoặc bằng ngưỡng 14% trên thị trường mở. Với mặt bằng LS tương ứng như vậy, các NHTM sẽ ưu tiên vay trên thị trường liên NH khi có nhu cầu do việc vay trên thị trường mở đòi hỏi các NHTM phải có trái phiếu Chính phủ (TPCP) để cầm cố. Trong khi trên thị trường liên NH, hoạt động vay vốn không cần điều kiện này.

Thêm nữa, thực tế trong thời gian gần đây, theo phân tích của TLS, số lượng các NHTM tham gia trên thị trường mở đã giảm xuống chỉ còn 4-6 đơn vị thay vì 15-20 như trước đây. Với diễn biến này, chừng nào LS thị trường mở còn cao hơn LS liên NH cùng kỳ hạn, việc hạ LS trên thị trường mở được cho sẽ không tác động nhiều đến hành vi của NHTM.

Theo đánh giá của TLS, việc hạ LS đó chỉ đơn thuần cho thấy thị trường liên NH đang ở trạng thái thanh khoản rất tốt. Phân tích động thái trên, NHNN được cho đang điều hành theo hướng vừa đảm bảo thanh khoản của hệ thống NH, nhưng vẫn kìm nén tỉ lệ tăng trưởng tín dụng dưới 20% nhằm hạn chế cung tiền ra ngoài để ngăn chặn lạm phát. “Với thanh khoản NH được đảm bảo, nền kinh tế tự thân sẽ dễ dàng điều tiết một cách linh hoạt theo theo những tín hiệu của thị trường” – các chuyên gia của TLS nhận định.

Thanh khoản dồi dào

Một thực tế là thanh khoản của các NH tiếp tục được đánh giá đang ở trạng thái rất dồi dào, dù rằng NHNN liên tiếp nhiều tháng qua thực hiện việc hút tiền về. Trong tuần mới đây nhất từ ngày 27.6 đến ngày 1.7, các số liệu cho thấy, NHNN tiếp tục hút ròng về gần 6.400 tỉ đồng trên thị trường mở. Hoạt động này nâng tổng lượng hút ròng của NHNN trên thị trường mở trong 6 tháng đầu năm nay lên gần 85.000 tỉ đồng.

Mặc dầu vậy, một diễn biến đang chú ý là trong thời gian qua, LS liên NH vẫn giữ được ổn định quanh mức 11-12% đối với kỳ hạn qua đêm, 13-13,5% đối với kỳ hạn 1 tuần, 14% cho kỳ hạn 2 tuần và 15% với kỳ hạn 1 tháng; chưa kể xu hướng giảm LS trên thị trường liên NH tiếp tục được ghi nhận, đặc biệt trong suốt tháng 6. Các phân tích cho thấy, trong tháng 6 vừa qua, LS thị trường liên NH giảm mạnh khoảng 3-4% ở các kỳ hạn như qua đêm hay 1 tháng. Diễn biến này tiếp tục kéo rộng khoảng chênh lệch LS với thị trường dân cư, vốn đang lên đến 18-25%/năm.

Sự chênh lệch quá lớn giữa LS hai thị trường liên NH và tổ chức – dân cư đang là điểm bất thường. Bởi thông thường LS trên thị trường liên NH sẽ phát tín hiệu cho mặt bằng LS trên thị trường dân cư. Và thanh khoản liên NH càng tốt, mặt bằng LS trên thị trường càng có cơ hội điều chỉnh một cách thích hợp.

Điều này hoàn toàn khác với thực tế hiện nay, khi thanh khoản NH tốt những LS thị trường vẫn chưa thể giảm. Trong bối cảnh đó, diễn biến lạm phát sẽ là yếu tố tác động rất lớn tới kỳ vọng hạ LS trên thị trường. Theo TLS, lạm phát tháng 6 vừa qua có bước giảm rõ nét nếu so sánh theo tháng. Nhưng nếu so với cùng kỳ năm 2010, mức tăng lại lên đến 20%. Diễn biến lạm phát trong 6 tháng cuối năm theo đó sẽ tác động mật thiết đến diễn biến LS trên thị trường.

(Báo Lao Động)